Coaching jest stosunkowo młodą dyscypliną wiedzy, która zajmuje coraz więcej miejsca w przestrzeni publicznej. Szybki rozwój coachingu przysporzył mu zarówno zwolenników jak i zagorzałych przeciwników. Z uwagi na to, że jest to dziedzina ciągle się rozwijająca, coaching często pada ofiarą błędnego rozumienia jego istoty, celu i zastosowania.
Jak odróżnić coaching od nie coachingu?
Chcąc dobrze zrozumieć istotę coachingu należy wyjaśnić czym coaching nie jest. Często zdarza się, że coaching jest mylony z pokrewnymi dziedzinami.
Coaching nie jest:
- Terapią. Terapia obejmuje doświadczenia i zachowania człowieka z przeszłości i analizuje ich wpływ na teraźniejszość i przyszłość. Coaching zajmuje się teraźniejszością i przyszłością.
- Szkoleniem. W szkoleniu chodzi o przekazanie wiedzy, w coachingu o rozwój człowieka, którego autorem jest sam szkolony.
- Psychoterapią. Coaching nie zajmuje się pomocą psychologiczną, ani nie leczy zaburzeń. Te problemy wymagają konsultacji ze specjalistą.
- Nauczaniem. Uczenie jest przekazywaniem wiedzy przez eksperta, w coachingu autorem rozwiązań jest sam szkolony.
- Doradztwem. W doradztwie potrzebujemy porady, coach nie udziela porad i nie doradza.
- Konsultingiem. Konsultant posiada wiedzę w określonym zakresie i udziela eksperckiej analizy działań, głównie biznesowych oraz pomaga w rozwoju biznesu. Jego rola ma pośredni wpływ na rozwój jednostki. Coach zajmuje się rozwojem konkretnej osoby.
- Mentoringiem. W mentoringu osoba bardziej doświadczona udziela rad. Wymaga od mentora doświadczenia w danej dziedzinie. Coach nie udziela porad, ale nakierowuje osobę szkoloną, by sama znalazła rozwiązanie.
Historia
Idea coachingu wywodzi się ze sportu. Po raz pierwszy coachami nazwano trenerów sportowych na amerykańskich uczelniach w XIX wieku. Samo słowo coach pochodzi z języka francuskiego i jest parafrazą nazwy węgierskiego miasteczka Kòcs, w którym skonstruowano pierwszą furę. W XVI – wiecznej Francji coachem nazywano woźnicę, a coachingiem zajęcie przewożenia ludzi furą.
Coaching stał się uznaną metodą pracy dopiero w latach 90 – tych XX wieku. Thomas Leonard spopularyzował coaching zakładając w 1992 roku pierwszą szkołę coachingu. Dzisiejsze rozumienie pojęcia coaching zawdzięczamy Timothy Gallweyowi. Timothy Gallwey odkrył, że najskuteczniejszym sposobem do osiągniecia zamierzonych rezultatów przez sportowca jest zadawanie mu pytań. Uczeń Gallweya John Whitmore po raz pierwszy zastosował coaching w biznesie.
Rozumienie coachingu
Wyobraźcie sobie, że chcecie nauczyć się pływać. Idziecie na basen i sami próbujecie odtworzyć ruchy wykonywanie przez pływające osoby. Jeśli nie zaczniecie się topić to już sukces. Może uda wam się nauczyć samodzielnie, ale wasza technika będzie niedoskonała. Problem polega na tym, że nie jesteście w stanie zobaczyć swoich ruchów, nie widzicie gdzie leży błąd. Potrzebny jest ktoś, kto będzie patrzył z zewnątrz i dawał wskazówki. Tym kimś jest właśnie coach.
Coaching można nazwać towarzyszeniem mającym na celu polepszenie u osoby poddawanej coachingowi uzyskiwanych wyników: usprawnienie procesu uczenia się, zwiększenie satysfakcji życia. Jedna z definicji coachingu mówi, że w coachingu chodzi o najlepsze wykorzystanie własnych możliwości przy indywidualnym i osobistym wsparciu osoby, która będzie stawiać wyzwania, stymulować i prowadzić na drodze do stałego rozwoju. Coaching jest pomocą w indywidualnym czynieniu postępów i kreowaniu osobistych zmian oraz uruchomianiu potencjału osoby wspieranej.
Coach jak woźnica, ma poprowadzić do obranego celu. Rolą coacha jest pomoc w znalezieniu odpowiedzi na postawiony problem czy realizację zadania. Coach pomaga i prowadzi, ale nie poucza i nie daje gotowych rozwiązań. Coaching jest procesem polegającym na asystowaniu i wspieraniu, podczas którego osoba poddawana coachingowi sama odnajduje ścieżki rozwoju. Coaching jest nastawiony na zmiany, wychodzi od obecnej sytuacji i zmierza do osiągnięcia zamierzonego celu. W coachingu chodzi głównie o realizację bieżących zamierzeń, koncentrowanie się na teraźniejszości i przyszłości.
Coaching polega na rozmowie, dialogu miedzy coachem i osobą poddaną coachingowi. Może być to jednorazowe spotkanie lub cykliczna seria spotkań. Rolą coacha jest zadawanie pytań, na które osoba sama udziela odpowiedzi. Jest to relacja partnerska oparta na równości, w której zadaniem coacha jest wydobywanie z osoby pokładów wiedzy, które w niej drzemią.
Coaching ma wiele form i może dotyczyć różnych dziedzin życia oraz działalności człowieka. Z coachem możemy pracować nad takimi sprawami jak:
- stworzenie planu życiowego, zrozumienie własnych celów
- praca nad zmniejszeniem stresu
- praca nad organizacją czasu
- osiągnięcie równowagi między pracą i życiem osobistym
- zwiększenie motywacji
- podniesienie samoświadomości
- uporządkowanie relacji z innymi, asertywność
- dążenie do szczęścia i harmonii w życiu
- itd.
Coach może specjalizować się w takich dziedzinach jak sport, muzyka, pisanie tekstów, zarządzanie czasem, relacje w związkach, emigracja itp.